Rozmaryn

Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis ) - gatunek krzewu, należący do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Występuje w stanie dzikim w rejonie Morza Śródziemnego. U nas jest uprawiana jako roślina doniczkowa.

Sztuka kulinarna: roślina przyprawowa, używana głównie w kuchni hiszpańskiej, bałkańskiej, meksykańskiej do mięs, wędlin i sosów. Kwiaty dodaje się do sałatek, a kandyzowanymi ozdabia się potrawy. Łodyga może być używana jako szpikulec do szaszłyków - nadaje im niepowtarzalny zapach i smak.

Hiszpanie darzą go dużą czcią, gdyż według wierzeń dał schronienie Matce Boskiej w czasie ucieczki do Egiptu. Gdy powiesiła swój niebieski płaszcz na krzewie, białe dotychczas kwiaty zabarwiły się na niebiesko.

Dość rzadko stosuje się rozmaryn jako przyprawę samoistną, o wiele częściej jest on ważnym składnikiem mieszanek przyprawowych, zwłaszcza w kompozycjach z majerankiem i cząbrem. Smak i aromat rozmarynu dobrze harmonizuje z niektórymi potrawami mięsnymi (baranina, dziczyzna) i rybami. Stosowany jest również do aromatyzowania likierów, wódek żołądkowych oraz do aromatyzowania win ziołowo - miodowych, a nawet piwa. Rozmaryn poprawia smak zup jarzynowych, ciemnych sosów, smażonych ziemniaków i pizzy. Szczególnie dobrze komponuje się z czosnkiem i grzybami duszonymi w winie. Wchodzi w skład ziół prowansalskich, nadaje charakterystyczny zapach marynatom octowym i olejowym. Jako przyprawa popularny jest we Włoszech, Francji i Anglii.

Rozmaryn, poza walorami smakowymi, ma także właściwości lecznicze. Napar z suszonych liści rozmarynu zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i pobudza apetyt, poprawia trawienie, ma właściwości moczopędne i żółciopędne, działa wzmacniająco, hamuje rozwój bakterii, podnosi sprawność fizyczną, pomaga przy zaburzeniach krążenia obwodowego.
Poza tym kąpiele z dodatkiem naparu rozmarynowego ujędrniają skórę, uspokajają, łagodzą bóle reumatyczne i poprawiają krążenie krwi.

Rozmaryn to moje ulubione zioło do ziemniaków. Wystarczy wrzucić gałązkę na patelnię, gdzie się smażą, aby nadać piękny aromat. Zresztą rozmaryn nadaje się do mięs i ryb. Jeśli nie wiecie, co zrobić z kurczakiem, wrzućcie do oliwy, w której ma być smażony kurczak, czosnek (całe ząbki) i rozmaryn. Po jakichś dwóch minutach, można zacząć smażyć kurczaka. Podobnie z rybą.

O mój rozmarynie , rozwijaj się 
O mój rozmarynie rozwijaj się 
Pójdę do dziewczyny , pójdę do jedynej 
Zapytam się . 

A jak mi odpowie : nie kocham cię , 
A jak mi odpowie nie kocham cię , 
Ułani werbują , strzelcy maszerują 
Zaciągnę cię . 

Dadzą mi buciki z ostrogami 
Dadzą mi buciki z ostrogami 
I siwy kabacik , i siwy kabacik 
Z wyłogami . 

Dadzą mi konika cisawego 
Dadzą mi konika cisawego 
I ostrą szabelkę , i ostrą szbalekę 
Do boku mego . 

Dadzą mi uniform popielaty 
Dadzą mi uniform popielaty 
Ażebym nie tęsknił , ażebym nie tęsknił 
Do swej chaty 

Dadzą mi manierkę z gorzałczyną 
Dadzą mi manierkę z gorzałczyną 
Ażebym nie tęsknił , ażebym nie tęsknił 
Za dziewczyną . 

A kiedy już wyjdę na wiarusa 
A kiedy już wyjdę na wiarusa 
Pójdę do dziewczyny , pójdę do jedynej 
Po całusa . 

A gdy mi odpowie-nie wydam się 
A gdy mi odpowie- nie wydam się 
Hej , tam kule świszczą i bagnety błyszczą , 
Poświęcę się. 

Pójdziemy z okopów na bagnety , 
Pójdziemy z okopów na bagnety , 
Bagnet mnie ukłuje , śmierć mnie pocałuje , 
Ale nie ty. 

A gdy mnie przyniosą z raną w boku , 
A gdy mnie przyniosą z raną w boku , 
Wtedy pożałujesz , wtedy pożałujesz 
Z łezką w oku. 

Za tę naszą ziemię skąpaną we krwi , 
Za tę naszą ziemię skąpaną we krwi , 
Za naszą niewolę , za nasze kajdany , 
Za wylane łzy.