Szwedzki stół

Szwedzki stół, bufet szwedzki - sposób serwowania posiłków w hotelach, rzadziej restauracjach, polegający na udostępnieniu gościom kilkunastu potraw, z których mogą oni ułożyć pełny posiłek z uwzględnieniem własnych upodobań kulinarnych i dietetycznych. Korzystający ze szwedzkiego stołu mogą zazwyczaj najeść się do woli za zryczałtowaną kwotę.
Szwedzki stół jest również popularną formą organizacji przyjęć firmowych i spotkań biznesowych, ponieważ jedzenie nie przeszkadza w żaden sposób w rozmowach i nawiązywaniu kontaktów pomiędzy uczestnikami, inaczej niż tradycyjna organizacja stołu.
Nazwa "szwedzki stół" wywodzi się od szwedzkiej tradycji serwowania tego typu posiłków. W języku szwedzkim określa się je słowem smörgåsbord (wym. smyrgosbudż), czyli stół kanapkowy. Szczególną odmianą smörgåsbord jest julbord, serwowany w czasie świąt Bożego Narodzenia.
Anegdota, zapewne apokryficzna, wiąże "szwedzki" stół z Polską. W roku 1656, król szwedzki Karol X Gustaw, chcąc sobie zaoszczędzić trudów oblegania Zamościa, wprosił się na posiłek do Jana "Sobiepana" Zamoyskiego, chcąc przy okazji skłonić go do poddania miasta. Kanclerz przyjął króla poza murami, wystawnie zastawionym stołem, ale - dla sprawienia królowi despektu - bez krzeseł. Odtąd przyjęcia na stojąco nazywano "stołem szwedzkim".

Koldtbord, czyli szwedzki stół lub zimny bufet, to forma serwowania jedzenia popularna w całej Skandynawii. Przygotowywaniem samoobsługowego Koldtbord zajmują się przede wszystkim restauracje i hotele, ale w norweskich domach również możemy spotkać się z tą tradycją, szczególnie w okresie Bożego Narodzenia.
Zestaw dań zależy od pory roku, ale zawsze są: ryby (śledzie marynowane i wędzone, sałatki śledziowe, łosoś, pstrąg, halibut), owoce morza, mięso (wędliny, pasztety, parówki na gorąco, pulpeciki), dania z jaj, sery, warzywa i sałatki, owoce oraz pieczywo i desery. Do picia, oprócz innych napojów, podaje się tradycyjną kminkówkę (akevitt), piwo oraz wino.
Jedną z głównych potraw, szczególnie latem i wczesną jesienią, jest spekemat, czyli tradycyjne peklowane mięso. Spekemat jada się zwykle z jajecznicą na zimno oraz z kruchym, cienkim jak tektura, jęczmienno-pszennym lub jęczmienno-żytnim pieczywem chrupkim, zwanym flatbrød.
Rømmegrøt to inna specjalność, którą możemy znaleźć wśród dań Koldtbord. Jest to sycące danie zrobione z gęstej, kwaśnej śmietany, mąki i mleka, podawane z masłem, cukrem i cynamonem.
Pamiętaj, że przy Koldtbord nie należy się śpieszyć. Chodzi o to, by cieszyć się długim posiłkiem i wielokrotnie powraca do bufetu po dokładki. Zaczynamy od dań rybnych. Innego talerza używamy do mięsa, sałatek i dań z jaj, a innego do sera i owoców oraz do deserów.