Szabat, Szabas, Sabat, sobota (hebr. שַׁבָּת, odpoczynek) - w judaizmie i tradycji chrześcijańskiej, ostatni (siódmy) dzień każdego tygodnia (czyli sobota).
W judaizmie i niektórych kościołach chrześcijańskich (m.in. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Baptyści Dnia Siódmego, część zielonoświątkowców i niektórych wspólnot protestanckich) obchodzony jako dzień święty - na pamiątkę tego, że dnia siódmego po zakończeniu aktu stworzenia Bóg odpoczywał.
W judaizmie i niektórych kościołach chrześcijańskich (m.in. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego, Baptyści Dnia Siódmego, część zielonoświątkowców i niektórych wspólnot protestanckich) obchodzony jako dzień święty - na pamiątkę tego, że dnia siódmego po zakończeniu aktu stworzenia Bóg odpoczywał.
SZABAT jest tym szczególnym czasem, który pozwala nam na bycie z bliskimi, przyjaciółmi. To czas odpoczynku i zatrzymania się. Ten specjalny czas składa się wielu elementów. Jednym z nich jest specjalny posiłek, który pozwoli nam odróżnić dni Szabatu od zwykłych dni.
Pewna legenda związana z Pieśnią Szalom Alejchem mówi, iż każdego szabasowego wieczoru dwa anioły: Dobra i Zła, odwiedzają żydowskie domy. Jeśli zobaczą, że jest on nie posprzątany a stół nie zastawiony, to Anioł Złego zaciera ręce z radości i mówi:
"Niech wszystkie wasze Szabaty będą takie jak ten".
Wtedy Anioł Dobrego musi powiedzieć:
"Amen, niech tak będzie".
Jeśli jednak anioły zobaczą dom przygotowany na Szabat, to wtedy Anioł Dobrego mówi:
"Niech wszystkie wasze Szabaty będą takie jak ten".
Wtedy Anioł Złego musi powiedzieć:
"Amen, niech tak będzie".
Pierwszym z trzech posiłków jedzonych na Szabat jest posiłek wieczorny.
Chała
40g drożdży, 550g mąki pszennej, pół szklanki ciepłej wody, duże jajo, 2 łyżki masła, 4 łyżki wody (lub trochę więcej), 2-3 łyżki cukru, żółtko, mak lub sezam
Drożdże rozetrzeć z łyżką cukru, zalać ciepłą wodą i rozmieszać z trzema łyżkami mąki. Zostawić aż rozczyn urośnie. Do miski wsypać mąkę, zrobić w niej dołek, wlać wyrośnięty rozczyn z drożdży, rozkłócone z pozostałą ilością cukru jajo, rozpuszczone ciepłe masło, wodę i zagnieść miękkie ciasto aż zaczną pokazywać się pęcherzyki powietrza. Zostawić do wyrośnięcia aż podwoi swą objętość. Ponownie zagnieść ciasto i podzielić na trzy części. Za każdej uformować wałki równej długości i zapleść z nich warkocz, końce połączyć i podwinąć pod spód. Przełożyć chałkę na wysmarowaną tłuszczem i wyłożoną sreberkiem do pieczenia blachę i zostawić do wyrośnięcia na 20-30 minut. Posmarować wierzch żółtkiem i posypać makiem, sezamem albo kruszonką. Piec około 25-30 minut w 200 stopniach.
Gefilte fisz
1 kg karpia, 2 ugotowane ziemniaki,1 duża cebula , 1 marchewka ugotowana, 1 łyżeczka mąki ziemniaczanej, 1 łyżeczka mąki macowej, pieprz, sól, surowe jajko, 1 łyżka płatków migdałowych, garść rodzynek, 1/2 łyżeczki cukru.
Rybę umyć, oskrobać z łusek, usunąć wnętrzności. Oddzielić mięso od ości i skóry. Zmielić dwukrotnie kawałki ryby wraz z cebulą, marchwią i ziemniakami (gotowanymi). Dodać pozostałe składniki. Formujemy pulpety. W dużym, płaskim garnku zagotowujemy wodę z dodatkiem cukru i soli, marchewki i rodzynek. Pulpety do wrzątku wkładamy delikatnie cedzakiem. Gotujemy na małym ogniu (w zależności od pulpetów) do 10 minut. Ugotowane pulpety wyciągamy cedzakiem i układamy na półmisku. Wywar na galaretę: 3 szklanki wody, skóra, kręgosłup, marchewka, cebula, pieprz (ziarna), pietruszka, sól, głowy karpia (usuwamy oczy i skrzela).Tak ugotowany wywar gdy przestygnie nalewamy do półmiska z pulpetami a między nie wkładamy rodzynki, płatki migdałów i talarki marchewki z wywaru na galaretę.
Rosół z knedlami macowymi
Knedle:
1/2 filiżanki maki macowej, 2 jajka, 2 łyżeczki oleju lub tłuszczu wytopionego z kurczaka, 2 łyżeczki wody lub rosołu z kurczaka, 2 łyżeczki świeżej, posiekanej pietruszki, odrobina czarnego pieprzu, 2 kwarty chudego rosołu z kurczaka albo bulionu.
Dokładnie ubić jajka, olej i wodę razem. wsypać macę, pietruszkę i czarny pieprz, mieszać aż do chwili otrzymania gładkiej konsystencji. Pozostawić na pół godziny w lodówce. Formować kuleczki wielkości włoskiego orzecha. Wrzucać na osolony wrzątek, gotować 6 min.
Rosół:
1 kura z podrobami i nóżkami, 1 spora marchewka pokrojona w plasterki, 1 średniego selera pokrajanego w słupki, cebula, natka pietruszki sól i pieprz do smaku, ziele angielskie i liść laurowy.
Sprawioną i umytą kurę podzielić na porcje i wraz z podrobami zalać przegotowaną wodą. Zeszumować. Gotować 30 min. na bardzo wolnym ogniu ( od tego zależy czy rosół będzie klarowny). Dodać warzywa, listek laurowy, ziele angielskie. Posolić i popieprzyć. Gotować dalej do miękkości mięsa i warzyw. Pod sam koniec gotowania dodać uprażoną na suchej patelni cebulę. Gdy warzywa i mięso będą miękkie natychmiast wyjąć z rosołu. Całość przecedzić przez sito. Podawać z pietruszką i knedlami macowymi.
Kugel ziemniaczany
8 ziemniaków, 1 duża cebula, 6 łyżek mąki macowej, 4 jaja, sól, pieprz do smaku.
Ziemniaki obrać, opłukać i zetrzeć wraz z cebulą na tarce o drobnych otworach. Odcisnąć na durszlaku. Z białek ubić pianę, którą wraz z surowymi żółtkami, solą, pieprzem, margaryną i mąką macową dodajemy do masy ziemniaczanej. Dokładnie wymieszać i wylać na formę wysmarowaną olejem słonecznikowym. Piec w piekarniku ok. l godz. (do chwili aż powierzchnia będzie chrupiąca).
Śledź siekany
50 dag filetów śledziowych a la matyjas, 3 średnie cebule, 4 jajka, 4 łyżki oliwy z oliwek, 10 ml octu 2 łyżki cukru.
Filety namoczyć na 1/2 godz. w dużej ilości zimnej wody. Osączyć i osuszyć. Drobno posiekać. Cebulę obrać i pokroić w drobną kostkę. Jajka ugotować na twardo, ostudzić, obrać ze skorupek i drobno posiekać. Wszystkie składniki połączyć. Dodać oliwę, cukier i ocet. Dokładnie wymieszać. Podawać jako przekąskę z biały pieczywem.
Sobotni dzień to czas refleksji i modlitwy.
Seuda Szeni (drugi posiłek) jedzony jest w południe. Ponownie mówimy Kidusz i Hamoci (błogosławieństwo na chleb i chałę).
Czulent
250 gram kaszy jęczmiennej, 250 gram czerwonej fasoli, 250 gram białej fasoli, 1 kg mięsa wołowego, cała główka czosnku. 0,5 kg cebuli, 6 ziemniaków, 4 jajka, sól, pieprz, czerwona papryka, mąka, gęsi lub kaczy tłuszcz.
Namoczyć fasolę. Pokrojoną cebulę podsmażyć w gęsim tłuszczu. Na tym samym tłuszczu obsmażyć mięso pokrojone w kostkę gulaszową. Układamy w garnku składniki warstwami, na samym spodzie namoczoną wcześniej fasolę, obsmażone i przyprawione mięso (posypujemy je mąką), podsmażoną cebulę, ziemniaki przekrojone w ćwiartki, na samej górze cały czosnek i przysypujemy całość pęczakiem, solimy. Na wierzchu układamy 4 surowe jajka (wyszorowane). Wszystko zalewamy niewielką ilością wody. Naczynie przykrywamy i zostawiamy na ogniu do zagotowania, zmniejszamy płomień i dusimy na wolnym ogniu przez godzinę (dolewamy wodę, nie mieszamy). Woda powinna zakrywać składniki przynajmniej na 2 cm. Przed Szabatem umieścić na podgrzewanej płycie, lub w piekarniku.
Kurczak w miodzie
1,5 kg kurczaka, łyżeczka soli, 1/2 łyżeczki pieprzu, sok z cytryny, 4 łyżki oliwy, 4 łyżki miodu, 1/2 łyżeczki startej gałki muszkatołowej.
Kurczaka, wymyć, osuszyć i natrzeć solą, pieprzem i sokiem z cytryny. Oliwę wymieszać z miodem i gałką muszkatołową, pędzelkiem posmarować kurę (kilka razy). Włożyć do brytfanny, polać pozostałym miodem, wlać 1 szklanki wody. Wstawić do gorącego piekarnika (190 C) i piec polewając od czasu do czasu sosem około 1 1/4 godziny.
Cymes
1 kg marchwi, sól, 3/4 szklanki miodu, łyżka soku z cytryny, 3 łyżki masła, 3 łyżki mąki, rodzynki.
Marchew umyć, oskrobać i pokroić w plasterki. Zalać wrzątkiem i gotować jakieś 10 min. Dodać sól, miód, sok z cytryny, gotować na małym ogniu aż wyparuje połowa płynu. Dodać wcześniej namoczone rodzynki. Masło rozgrzać, połączyć z mąką (do ciemnozłotego koloru). Zasmażkę rozprowadzić wywarem z marchwi i połączyć z nią. Gotować jeszcze jakieś 3 minuty.
Ostatni raz jemy tuż przed zachodem słońca, wtedy mówimy o Seuda szliszit (trzeci posiłek).
Materbrajt
1 paczka macy, 1 szklanka mleka, 2 jajka, 0,5 kostki masła, sól, cukier, gorąca woda.
Połamać macę dolać gorącej wody tak, aby zmiękła. Roztrzepać jajka z mlekiem. Rozmiękczoną macę dodać do jajek i dokładnie wymieszać. Rozgrzać masło na patelni. Wlać macę z jajkami na patelnię i smażyć kilka minut na ostrym ogniu z dwu stron. Pokroić tak jak tort i na talerz. Posypać cukrem. Można położyć konfitury lub posolić.
Śledziowe kulki
5 wymoczonych filetów solonego śledzia (bez skóry), cebula drobno posiekana, 3 łyżki oleju, 1 szklanka tartej bułki, 2 jajka, 1/4 szklanki zmielonej macy, pieprz, olej do smażenia.
Śledzie posiekać. Cebulę smażyć na rozgrzanym oleju (do zrumienienia), zestawić z ognia, wymieszać z tartą bułką, odstawić do wystygnięcia. Roztrzepać jajka i połączyć z cebulą i bułka. Dodać śledzie i wyrobić na gęstą masę. Uformować kulki wielkości orzecha włoskiego, otoczyć w zmielonej macy wymieszanej z pieprzem. Smażyć na rozgrzanym oleju do zrumienienia.
Kugel
1/4 filiżanki margaryny lub masła, 3 jajka, 1/4 filiżanki cukru, 1/2 łyżeczki cynamonu, szeroki makaron, 1/4 filiżanki rodzynek, 1/4 filiżanki migdałów, 1/2 filiżanki tartych jabłek.
Ubić jajka. Dodać masło, cukier i cynamon a następnie wymieszaj wszystko bardzo dokładnie. Ugotuj makaron i wypłucz go w zimnej wodzie. Osusz go niezbyt dokładnie. Włóż makaron do mikstury z jajek i wymieszaj tak, aby cały makaron był zanurzony. Całość wstaw do lodówki na około 15-30 minut tak, aby makaron mógł wchłonąć miksturę. Ponownie zamieszaj. Włóż około połowę tej masy do żaroodpornego naczynia. Posyp rodzynkami, migdałami i jabłkami. Pozostała część masy połóż na wierzch. Piecz około 30-45 minut w temperaturze 350 stopni aż do momentu, gdy jajka zetną się, a makaron na wierzchu będzie chrupiący. Danie to może być podawane na ciepło lub zimno.
Kruche ciastka cytrynowo-migdałowe
20 dag mąki krupczatki, 10 dag masła, 5 dag margaryny, 5 dag migdałów, 5 dag płatków migdałowych, 1 żółtko, 5 dag cukru pudru, sok i skórka z 1/2 cytryny, 30 ml likieru migdałowego (niekoniecznie), cukier kryształ do posypania, 1 jajo do posmarowania.
Migdały zalać gorącą wodą, po chwili obrać ze skórki i zmielić. Mąkę posiekać z masłem i margaryną, dodać cukier puder, żółtko, sok ze świeżej cytryny i startą z niej skórkę oraz zmielone migdały. Zagnieść ciasto. W razie potrzeby dosypać nieco mąki. Wstawić na pół godziny do lodówki. Wałkować na grubość do 0,5 cm, wycinać dowolnego kształtu ciastka, smarować rozmącnym jajem, posypywać cukrem kryształem i płatkami migdałowymi. Piec na jasnozłoto około 10 minut w piekarniku nagrzanym do 170 stopni.
Zimsterne - ciasteczka na Hawdale
4 łyżki masła/margaryny, 1 szklanka cukru, 3 jajka, 3 łyżki miodu, 5 szklanek mąki, łyżeczka proszku do pieczenia, łyżeczka cynamonu, trochę imbiru, gałki muszkatołowej, kardamonu.
Masło z cukrem zmiksować, dodać jajka (troszkę rozbełtanych jajek odlać do szklanki, potem się tym smaruje ciastka), dodać miód i 2 szklanki mąki - wszystko miksować do jednolitej masy. Dodać resztę mąki i wyrabiać ciasto. Odstawić do lodówki na 2 godziny. Ciasto rozwałkować i pociąć w gwiazdki. Piec około 10 min.
Pewna legenda związana z Pieśnią Szalom Alejchem mówi, iż każdego szabasowego wieczoru dwa anioły: Dobra i Zła, odwiedzają żydowskie domy. Jeśli zobaczą, że jest on nie posprzątany a stół nie zastawiony, to Anioł Złego zaciera ręce z radości i mówi:
"Niech wszystkie wasze Szabaty będą takie jak ten".
Wtedy Anioł Dobrego musi powiedzieć:
"Amen, niech tak będzie".
Jeśli jednak anioły zobaczą dom przygotowany na Szabat, to wtedy Anioł Dobrego mówi:
"Niech wszystkie wasze Szabaty będą takie jak ten".
Wtedy Anioł Złego musi powiedzieć:
"Amen, niech tak będzie".
Pierwszym z trzech posiłków jedzonych na Szabat jest posiłek wieczorny.
Chała
40g drożdży, 550g mąki pszennej, pół szklanki ciepłej wody, duże jajo, 2 łyżki masła, 4 łyżki wody (lub trochę więcej), 2-3 łyżki cukru, żółtko, mak lub sezam
Drożdże rozetrzeć z łyżką cukru, zalać ciepłą wodą i rozmieszać z trzema łyżkami mąki. Zostawić aż rozczyn urośnie. Do miski wsypać mąkę, zrobić w niej dołek, wlać wyrośnięty rozczyn z drożdży, rozkłócone z pozostałą ilością cukru jajo, rozpuszczone ciepłe masło, wodę i zagnieść miękkie ciasto aż zaczną pokazywać się pęcherzyki powietrza. Zostawić do wyrośnięcia aż podwoi swą objętość. Ponownie zagnieść ciasto i podzielić na trzy części. Za każdej uformować wałki równej długości i zapleść z nich warkocz, końce połączyć i podwinąć pod spód. Przełożyć chałkę na wysmarowaną tłuszczem i wyłożoną sreberkiem do pieczenia blachę i zostawić do wyrośnięcia na 20-30 minut. Posmarować wierzch żółtkiem i posypać makiem, sezamem albo kruszonką. Piec około 25-30 minut w 200 stopniach.
Gefilte fisz
1 kg karpia, 2 ugotowane ziemniaki,1 duża cebula , 1 marchewka ugotowana, 1 łyżeczka mąki ziemniaczanej, 1 łyżeczka mąki macowej, pieprz, sól, surowe jajko, 1 łyżka płatków migdałowych, garść rodzynek, 1/2 łyżeczki cukru.
Rybę umyć, oskrobać z łusek, usunąć wnętrzności. Oddzielić mięso od ości i skóry. Zmielić dwukrotnie kawałki ryby wraz z cebulą, marchwią i ziemniakami (gotowanymi). Dodać pozostałe składniki. Formujemy pulpety. W dużym, płaskim garnku zagotowujemy wodę z dodatkiem cukru i soli, marchewki i rodzynek. Pulpety do wrzątku wkładamy delikatnie cedzakiem. Gotujemy na małym ogniu (w zależności od pulpetów) do 10 minut. Ugotowane pulpety wyciągamy cedzakiem i układamy na półmisku. Wywar na galaretę: 3 szklanki wody, skóra, kręgosłup, marchewka, cebula, pieprz (ziarna), pietruszka, sól, głowy karpia (usuwamy oczy i skrzela).Tak ugotowany wywar gdy przestygnie nalewamy do półmiska z pulpetami a między nie wkładamy rodzynki, płatki migdałów i talarki marchewki z wywaru na galaretę.
Rosół z knedlami macowymi
Knedle:
1/2 filiżanki maki macowej, 2 jajka, 2 łyżeczki oleju lub tłuszczu wytopionego z kurczaka, 2 łyżeczki wody lub rosołu z kurczaka, 2 łyżeczki świeżej, posiekanej pietruszki, odrobina czarnego pieprzu, 2 kwarty chudego rosołu z kurczaka albo bulionu.
Dokładnie ubić jajka, olej i wodę razem. wsypać macę, pietruszkę i czarny pieprz, mieszać aż do chwili otrzymania gładkiej konsystencji. Pozostawić na pół godziny w lodówce. Formować kuleczki wielkości włoskiego orzecha. Wrzucać na osolony wrzątek, gotować 6 min.
Rosół:
1 kura z podrobami i nóżkami, 1 spora marchewka pokrojona w plasterki, 1 średniego selera pokrajanego w słupki, cebula, natka pietruszki sól i pieprz do smaku, ziele angielskie i liść laurowy.
Sprawioną i umytą kurę podzielić na porcje i wraz z podrobami zalać przegotowaną wodą. Zeszumować. Gotować 30 min. na bardzo wolnym ogniu ( od tego zależy czy rosół będzie klarowny). Dodać warzywa, listek laurowy, ziele angielskie. Posolić i popieprzyć. Gotować dalej do miękkości mięsa i warzyw. Pod sam koniec gotowania dodać uprażoną na suchej patelni cebulę. Gdy warzywa i mięso będą miękkie natychmiast wyjąć z rosołu. Całość przecedzić przez sito. Podawać z pietruszką i knedlami macowymi.
Kugel ziemniaczany
8 ziemniaków, 1 duża cebula, 6 łyżek mąki macowej, 4 jaja, sól, pieprz do smaku.
Ziemniaki obrać, opłukać i zetrzeć wraz z cebulą na tarce o drobnych otworach. Odcisnąć na durszlaku. Z białek ubić pianę, którą wraz z surowymi żółtkami, solą, pieprzem, margaryną i mąką macową dodajemy do masy ziemniaczanej. Dokładnie wymieszać i wylać na formę wysmarowaną olejem słonecznikowym. Piec w piekarniku ok. l godz. (do chwili aż powierzchnia będzie chrupiąca).
Śledź siekany
50 dag filetów śledziowych a la matyjas, 3 średnie cebule, 4 jajka, 4 łyżki oliwy z oliwek, 10 ml octu 2 łyżki cukru.
Filety namoczyć na 1/2 godz. w dużej ilości zimnej wody. Osączyć i osuszyć. Drobno posiekać. Cebulę obrać i pokroić w drobną kostkę. Jajka ugotować na twardo, ostudzić, obrać ze skorupek i drobno posiekać. Wszystkie składniki połączyć. Dodać oliwę, cukier i ocet. Dokładnie wymieszać. Podawać jako przekąskę z biały pieczywem.
Sobotni dzień to czas refleksji i modlitwy.
Seuda Szeni (drugi posiłek) jedzony jest w południe. Ponownie mówimy Kidusz i Hamoci (błogosławieństwo na chleb i chałę).
Czulent
250 gram kaszy jęczmiennej, 250 gram czerwonej fasoli, 250 gram białej fasoli, 1 kg mięsa wołowego, cała główka czosnku. 0,5 kg cebuli, 6 ziemniaków, 4 jajka, sól, pieprz, czerwona papryka, mąka, gęsi lub kaczy tłuszcz.
Namoczyć fasolę. Pokrojoną cebulę podsmażyć w gęsim tłuszczu. Na tym samym tłuszczu obsmażyć mięso pokrojone w kostkę gulaszową. Układamy w garnku składniki warstwami, na samym spodzie namoczoną wcześniej fasolę, obsmażone i przyprawione mięso (posypujemy je mąką), podsmażoną cebulę, ziemniaki przekrojone w ćwiartki, na samej górze cały czosnek i przysypujemy całość pęczakiem, solimy. Na wierzchu układamy 4 surowe jajka (wyszorowane). Wszystko zalewamy niewielką ilością wody. Naczynie przykrywamy i zostawiamy na ogniu do zagotowania, zmniejszamy płomień i dusimy na wolnym ogniu przez godzinę (dolewamy wodę, nie mieszamy). Woda powinna zakrywać składniki przynajmniej na 2 cm. Przed Szabatem umieścić na podgrzewanej płycie, lub w piekarniku.
Kurczak w miodzie
1,5 kg kurczaka, łyżeczka soli, 1/2 łyżeczki pieprzu, sok z cytryny, 4 łyżki oliwy, 4 łyżki miodu, 1/2 łyżeczki startej gałki muszkatołowej.
Kurczaka, wymyć, osuszyć i natrzeć solą, pieprzem i sokiem z cytryny. Oliwę wymieszać z miodem i gałką muszkatołową, pędzelkiem posmarować kurę (kilka razy). Włożyć do brytfanny, polać pozostałym miodem, wlać 1 szklanki wody. Wstawić do gorącego piekarnika (190 C) i piec polewając od czasu do czasu sosem około 1 1/4 godziny.
Cymes
1 kg marchwi, sól, 3/4 szklanki miodu, łyżka soku z cytryny, 3 łyżki masła, 3 łyżki mąki, rodzynki.
Marchew umyć, oskrobać i pokroić w plasterki. Zalać wrzątkiem i gotować jakieś 10 min. Dodać sól, miód, sok z cytryny, gotować na małym ogniu aż wyparuje połowa płynu. Dodać wcześniej namoczone rodzynki. Masło rozgrzać, połączyć z mąką (do ciemnozłotego koloru). Zasmażkę rozprowadzić wywarem z marchwi i połączyć z nią. Gotować jeszcze jakieś 3 minuty.
Ostatni raz jemy tuż przed zachodem słońca, wtedy mówimy o Seuda szliszit (trzeci posiłek).
Materbrajt
1 paczka macy, 1 szklanka mleka, 2 jajka, 0,5 kostki masła, sól, cukier, gorąca woda.
Połamać macę dolać gorącej wody tak, aby zmiękła. Roztrzepać jajka z mlekiem. Rozmiękczoną macę dodać do jajek i dokładnie wymieszać. Rozgrzać masło na patelni. Wlać macę z jajkami na patelnię i smażyć kilka minut na ostrym ogniu z dwu stron. Pokroić tak jak tort i na talerz. Posypać cukrem. Można położyć konfitury lub posolić.
Śledziowe kulki
5 wymoczonych filetów solonego śledzia (bez skóry), cebula drobno posiekana, 3 łyżki oleju, 1 szklanka tartej bułki, 2 jajka, 1/4 szklanki zmielonej macy, pieprz, olej do smażenia.
Śledzie posiekać. Cebulę smażyć na rozgrzanym oleju (do zrumienienia), zestawić z ognia, wymieszać z tartą bułką, odstawić do wystygnięcia. Roztrzepać jajka i połączyć z cebulą i bułka. Dodać śledzie i wyrobić na gęstą masę. Uformować kulki wielkości orzecha włoskiego, otoczyć w zmielonej macy wymieszanej z pieprzem. Smażyć na rozgrzanym oleju do zrumienienia.
Kugel
1/4 filiżanki margaryny lub masła, 3 jajka, 1/4 filiżanki cukru, 1/2 łyżeczki cynamonu, szeroki makaron, 1/4 filiżanki rodzynek, 1/4 filiżanki migdałów, 1/2 filiżanki tartych jabłek.
Ubić jajka. Dodać masło, cukier i cynamon a następnie wymieszaj wszystko bardzo dokładnie. Ugotuj makaron i wypłucz go w zimnej wodzie. Osusz go niezbyt dokładnie. Włóż makaron do mikstury z jajek i wymieszaj tak, aby cały makaron był zanurzony. Całość wstaw do lodówki na około 15-30 minut tak, aby makaron mógł wchłonąć miksturę. Ponownie zamieszaj. Włóż około połowę tej masy do żaroodpornego naczynia. Posyp rodzynkami, migdałami i jabłkami. Pozostała część masy połóż na wierzch. Piecz około 30-45 minut w temperaturze 350 stopni aż do momentu, gdy jajka zetną się, a makaron na wierzchu będzie chrupiący. Danie to może być podawane na ciepło lub zimno.
Kruche ciastka cytrynowo-migdałowe
20 dag mąki krupczatki, 10 dag masła, 5 dag margaryny, 5 dag migdałów, 5 dag płatków migdałowych, 1 żółtko, 5 dag cukru pudru, sok i skórka z 1/2 cytryny, 30 ml likieru migdałowego (niekoniecznie), cukier kryształ do posypania, 1 jajo do posmarowania.
Migdały zalać gorącą wodą, po chwili obrać ze skórki i zmielić. Mąkę posiekać z masłem i margaryną, dodać cukier puder, żółtko, sok ze świeżej cytryny i startą z niej skórkę oraz zmielone migdały. Zagnieść ciasto. W razie potrzeby dosypać nieco mąki. Wstawić na pół godziny do lodówki. Wałkować na grubość do 0,5 cm, wycinać dowolnego kształtu ciastka, smarować rozmącnym jajem, posypywać cukrem kryształem i płatkami migdałowymi. Piec na jasnozłoto około 10 minut w piekarniku nagrzanym do 170 stopni.
Zimsterne - ciasteczka na Hawdale
4 łyżki masła/margaryny, 1 szklanka cukru, 3 jajka, 3 łyżki miodu, 5 szklanek mąki, łyżeczka proszku do pieczenia, łyżeczka cynamonu, trochę imbiru, gałki muszkatołowej, kardamonu.
Masło z cukrem zmiksować, dodać jajka (troszkę rozbełtanych jajek odlać do szklanki, potem się tym smaruje ciastka), dodać miód i 2 szklanki mąki - wszystko miksować do jednolitej masy. Dodać resztę mąki i wyrabiać ciasto. Odstawić do lodówki na 2 godziny. Ciasto rozwałkować i pociąć w gwiazdki. Piec około 10 min.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz