Jajko

Jaja jako bogate źródło substancji odżywczych są podstawą wielu potraw. W Polsce najczęściej spożywa się jaja kurze, a także kacze, gęsie i przepiórcze (ostatnimi czasy wzrasta popularność jaj strusich). Jaja towarzyszą człowiekowi od początku jego istnienia. Jaja rybie zwane są ikrą i uważane w postaci kawioru za wyrafinowany przysmak.

Najpopularniejsze potrawy z jaj:
jajecznica 
Jaja po rozbiciu smaży się mieszając i dodając przyprawy, często dodaje się także warzywa, mięsa, ser lub grzyby.
jajo sadzone 
Jajo po ostrożnym rozbiciu skorupki – tak by nie uszkodzić błonki otaczającej żółtko – smaży się na rozgrzanym tłuszczu, ścinając tylko białko.
jajo na miękko 
Jajko wraz ze skorupką gotowane w wodzie przez ok. 3 min, charakteryzuje się ściętym białkiem i płynnym żółtkiem, spożywane po usunięciu skorupki tylko z jednego z wierzchołków, często potrawa ta jest urozmaicana – do płynnego żółtka dodaje się odrobinę masła.
jajo na twardo 
Jajko wraz ze skorupką gotowane w wodzie przez przynajmniej 5 min., spożywane po obraniu ze skorupki, można je potem kroić w plasterki np. na kanapki lub w ćwiartki i spożywa się najczęściej z majonezem, czasem z chrzanem lub musztardą. Jaja na twardo są też nieodłącznym składnikiem wielu gatunków sałatek.
jajo na półtwardo (mollet) 
Gotuje się tak jak na twardo, ale czas gotowania od chwili zawrzenia wynosi 4 minuty.
jajo w koszulce 
Jajko surowe gotowane 3-4 min. w roztworze wody z octem (100 ml dziesięcioprocentowego octu na 1 l roztworu) do ścięcia się białka
pasta jajeczna 
Jajka na twardo, obrane, zmielone, wymieszane z masłem lub majonezem, do smarowania kanapek.
kogel-mogel 
Żółtka jaj ucierane z cukrem i ewentualnie różnymi dodatkami, mieszane z ubitym na sztywną pianę białkiem.
jajo na niebiesko, jajo po chińsku, stuletnie jajo, chiń. pídàn 
Jaja (zwykle kacze) poddawane przez kilka tygodni fermentacji w mieszaninie wapna, słomy ryżowej i naparu herbaty – chiński przysmak towarzyszący chińskiej kulturze od lat.
jaja kiszone 
Jaja na twardo po dokładnym pokruszeniu skorupki (bez jej odrywania), gotowane następnie w osolonej wodzie z dużą ilością kminku, następnie przełożone do naczynia szklanego lub kamionkowego i odstawione do ukiszenia na kilka tygodni, popularna w kuchni berlińskiej zakąska do piwa.
jaja herbaciane, jaja marmurkowe 
Jaja gotowane na twardo, w trakcie gotowania kruszona jest (bez odrywania) skorupka i dodawane do wody przyprawy – głównie herbata, anyż gwiaździsty, kminek, sól. Proces gotowania trwa około godzinę, jaja pozostawia się w wywarze do wystygnięcia, po czym obiera ze skorupek.
jaja faszerowane 
Ugotowane jaja, przecięte wzdłuż wraz ze skorupką, posiekane drobno wraz z dodatkami, natką pietruszki, smażoną cebulą, bułką tartą i przyprawami wkładane są ponownie do połówek skorupek i odsmażane. Popularna w polskiej kuchni gorąca przekąska z gotowanych na twardo jajek.
Poza tym jajka są jednym z podstawowych składników ciast. Wchodzą także w skład panierek, kremów, naleśników itp.