Zasady diety w okresie dializacyjnym (hemodializa)

•

Dializa 
 Dializa to zabieg oczyszczania krwi ciężko chorych na nerki pacjentów z toksycznych substancji, które u zdrowego człowieka są wydalane z moczem. Pacjent co dwa - trzy dni podłączany jest na 3 - 6 godzin do sztucznej nerki. Leczenie dializami przedłuża życie chorym z nieodwracalną niewydolnością nerek, umożliwia ich rehabilitację zawodową i społeczną oraz pozwala ew. dotrwać do przeszczepu nerki. W Polsce działa ok. 250 stacji dializ, w których leczy się ok. 17 tysięcy dializowanych (z tego zaledwie kilka procent w szpitalach).

Dieta pacjentów powinna zawierać ≥ 35 kcal/kg m.c (2000 – 2500 kcal/dobę).  

·        Głównym źródłem energii powinny być węglowodany złożone (kasze, makarony, pieczywo, mąka)

·        Białko podaje się w ilości 1 – 1,2 g/kg masy ciała na dobę. (przewaga białek pełnowartościowych – mleko,  przetwory mleczne, mięso, ryby, drób, białko jaja).

·        Nie wskazane są suche nasiona roślin strączkowych.

 Potas 

Ograniczenia spożycia potasu są najważniejszą częścią diety u osób dializowanych!  

Sposoby ograniczania potasu:

·        podwójne gotowanie bez dodatku sodu 

·        rozdrabnianie jarzyn przed gotowaniem 

·        moczyć jarzyny przez 30 minut w dużej ilości wody

·        odlewać wodę, w której moczyły się jarzyny

·        kilkakrotnie płukać jarzyny pod bieżącą wodą

·        gotować przez 3-6 minut , odlewać wodę, w której gotowały się jarzyny

·        ponownie gotować.

Możliwe straty potasu:

·        z buraków i fasoli szparagowej  30%,

·        z ziemniaków 40%,  

·        z bobu, groszku, kalarepy, kapusty 50%,  

·        z kalafiora, marchwi i szpinaku 60% 

Fosfor

·        przeciętna dieta powinna zawierać ok. 1000 mg fosforu/dobę.

·        usunięcie nadmiaru fosforu za pomocą dializy jest trudne i nie zawsze skuteczne.

·        właściwa dieta oraz odpowiednie leki mogą chronić przed powikłaniami

Płyny

·        W przypadku, gdy pacjent nie oddaje moczu wcale lub oddaje go w niewielkich ilościach należy pamiętać, aby przyrosty ciężaru ciała pomiędzy dializami nie przekraczały 1,5 do 2 kg (u dorosłego).

·        Ilość wypijanych płynów może być zwiększona w przypadku upalnej pogody, wysokiej gorączki, obfitego pocenia się, wymiotów, biegunek.

·        „Sucha dieta” zawiera około 400 – 500 ml płynu!

Jak nie dopuścić do uczucia pragnienia u chorego dializowanego?

·        zmniejszenie ilości spożywanej soli, 

·        unikanie potraw z wysoką zawartością soli, np. konserw, wędlin,

·        przyjmowanie lekarstw razem z posiłkami (jeśli nie ma przeciwwskazań), pozwoli  to zaoszczędzić płyny do popijania leków,

·        płukanie jamy ustnej wodą – bez połykania, 

·        stymulowanie produkcji śliny poprzez ssanie cukierka, żucie gumy, ssanie plasterka cytryny,

·        codzienną kontrolę wagi ciała po posiłku – dobra informacja o ilości wypitych płynów,

·        ssanie kostki lodu – bardziej gasi pragnienie niż picie wody (zawartość wody w kostce należy doliczyć do ogólnej ilości wypijanych płynów),

·        ograniczyć spożycie słodyczy.